Azerbaycan Demiryolları Kurumu Başkanı Cavid Gurbanov’a göre, Ermeni diyasporası Türkiye’yi Gürcistan ve Azerbaycan üzerinden Orta Asya’ya bağlayacak Bakü-Tiflis-Kars (BTK) Demiryolu Projesi’ne karşıdır ve bu projeye engel olmaya çalışmaktadır.
Gerçekten de, bu proje dünyanın dört bir yanında yaşayan Ermeni diasporasının “ebedi düşmanı” olan Türkiye ve Azerbaycan’a büyük ekonomik ve siyasi kârları getirecektir. Aynı zamanda Ermenilerin “anayurdu” olarak geçen Ermenistan bu projeden dışlanması Ermenileri daha zor duruma sokmakta ve Ermeni diasporasının tedirginliğini artırmaktadır.
Ama dünyadaki Ermenilerin hepsinin bu projeye karşı çıktığını söylemek yanlış olur. Haritaya daha dikkatli şekilde bakarsak, Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattının Cavahetya bölgesinden geçtiğini görebiliriz. Aynı zamanda bu bölgede yaşayanların hemen hemen hepsi Ermeni’dir. Bu projenin Cavahetya’daki Ermenilere Tiflis ve Türkiye’ye daha rahat ulaşım imkânını sağlaması beklenmektedir. Anı zamana bu bölgenin ekonomik kalkınmasına da büyük katkı sağlayacağı tahmin edilmektedir. Bu açıdan bakıldığında Cavahetya’daki Ermenilerin Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattı projesini desteklediğini çok rahatça tahmin edebilir ve bu konuda Ermeni diasporası ve Gürcistan’daki Ermeniler arasında ayrışmalar yaşanacaktır.
Bir de bölgedeki Ermeniler arasında mevcut olan olumsuz propagandaya dayanan Türk nefretine rağmen Cavahetya, Borçalı ve Tiflis’teki Ermeniler arasında da Türk malları, Türk kültürü ve Türk filmleri hızlı şekilde yayılmakta ve bu toplum hızla Türkiye’nin ekonomik nüfuzuna entegre olmaktadır. Böylece Gürcistan’daki Ermeniler ile Ermeni diasporası arasında bölünmeler mevcuttur ve bu durum daha da ilerleyecektir.
Sonuç olarak Bakü-Tiflis-Kars demiryolu projesi dünyadaki Ermeniler arasında var olan birlikteliği kırma konusunda büyük bir başarı getirebilir. Türkiye’nin bu fırsattan yararlanarak Gürcistan’daki Ermenileri kendi ekonomik nüfuzuna (yani Türkiye-Gürcistan-Azerbaycan ittifakının ekonomik yapısına) entegre etmeyi hızlandırıp Gürcistan Ermenileri üzerindeki diasporanın etkisini/baskısını azaltmaya yönelik çalışmalar yapması gerekecektir.
Arş. Gör. Keisuke Wakizaka (Antalya AKEV Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü)
