Putin Türkiye’ye kapı araladı mı?
Geçenlerde istihbarat hizmetlerine az çok bulaşmış bir dostum; “- Türkiye Rusya ilişkilerinde yazıyorsun çiziyorsun ama atladığın bir şey var” deyince “- ne olabilir ki?” dediğimi anımsıyorum. Anıtkabir’den Beştepe’ye doğru imalı imalı bakan dostum; “-hatırlıyor musun Erdoğan ile Putin arasında dostu düşmanı kıskandıran bir muhabbet vardı. Birlikte hazırlanan projelerle Avrupa Birliği ve ABD’nin tozunu atıyorlardı. Hatta Putin senin ifadenle Erdoğan’a ‘adamın tekesi’ bile demişti. Rus Uçağının düşürülmesine kadar bu böyleydi. Şimdi sıkı dur, Rus uçağının düşürülmesinde Türkiye Rusya yakınlaşmasının önüne geçilmesi vardı ve NATO işin içindeydi!” Angajman kuralları, hava sahası ihlalleri falan diyecek oldum ama dostum dinlemedi bile…
Putin’in Atina ziyaretinden çok önce; “Bu aşamada kimse kalkıp ta (ben hariç) Rusya ile Türkiye arasında Suriye’ye müdahale konusunda gizli bir anlaşma olduğunu söyleyemez. Son gelişmelere bakıldığında Rusya’nın Suriye’de İran’ın üzerini kırmızı kalemle çizdiği, İran’ın yerine Türkiye’yi koyduğu düşünülebilir mi? Türkiye’nin hava sahasını ihlal Rus uçağını düşürmesinin ardından, Rusya’nın Türkiye sınırlarından havalanacak her türlü hava aracını mevcut Suriye rejimine ve kendisine yönelik saldırı olarak algılayabileceği endişesinden dolayı şimdiye kadar Türkiye, Suriye’ye ne hava ne de kara harekâtı yapabildi!” demiştim. Bkz. (Ömür Çelikdönmez/ 09 Mayıs 2016 Pazartesi / http://nokta32.com/yazar-444- iranli_generalleri_suriye’de_rusya_mi_olduruyor.html)
Dünyada ilk kez düzenlenen Dünya İnsani Yardım Zirvesi’ne ev sahipliğini Türkiye’nin yaptığı 60 ülkeden devlet ve hükümet başkanlarının katılımıyla açılan BM İnsani Zirvesi’nde konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Dünya beşten büyüktür” diyerek BM Güvenlik Konseyi’nin yapısını eleştirmişti. Yunanistan Başbakanı Alexis Çipras’da zirveye katılan liderler arasındaydı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Yunanistan Başbakanı Alexis Çipras ile ikili görüşme gerçekleştirmişti. Hatta Yunan basını Dünya İnsani Zirvesi’ne katılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Yunanistan Başbakanı Alexis Çipras ile görüşmesini ‘samimi’ olarak nitelendirmişti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras’ın Ege Denizi’ndeki sığınmacı olaylar esnasında acil durumlar ortaya çıktığında, ‘kırmızı hat’tan iletişime geçme konusunda anlaştıkları belirtilmişti. Ancak görüşmenin asıl gündem maddesi Atinayı ziyaret edecek Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e Türkiye’nin gönderdiği mesajın Çipras tarafından iletilmesiydi ve bu basından gizlenmişti.
Sağ olsun poker suratlı Putin beni yanıltmadı. Batı ile ülkesi arasında yaşanan Ukrayna ve Kırım krizinin ardından ilk kez AB’ye üye bir ülkeye resmi ziyarette bulunan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bir yıldan uzunca bir süredir düzenlediği ilk AB gezisini Yunanistan’a yaptı. İki ülke arasındaki ekonomik işbirliğini derinleştirmek niyetindeki Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Başbakan Aleksis Çipras ile Atina’da basın toplantısı düzenledi ve Rusya-Türkiye ilişkilerine ilişkin, “Bu konuda açıklamalar aldık ama hiçbir zaman bir özür gelmedi. Biz ilişkilerimizi düzeltmek istiyoruz.” dedi.
Putin, Türkiye’ye karşı hiçbir zaman savaşmayı düşünmediklerini anlatarak, “Hiçbir zaman da o noktaya gelmeyeceğini umuyorum. Ama olan oldu. Sadece uçağımız düşürülmedi. Uçağın pilotu da öldürüldü. Bu da uluslararası hukuka göre bir savaş suçu. Bu konuda açıklamalar aldık ama hiçbir zaman bir özür gelmedi. Biz ilişkilerimizi düzeltmek istiyoruz. Bu ilişkiyi bozan biz değildik. Sözler yeterli değil. Bir şeyler yapmalılar. Ama Türkiye ile iletişim içindeyiz. İletişimde kalmanın birçok yolu var. Belli başlı adımlar bekliyoruz. Ama şimdilik hiçbir adım yok ” ifadelerini kullandı. Putin, Ankara ile ilişkilerin düzelmesi için açıklamaların dışında, bu yönde bazı adımlar atılması gerektiğinin de altını çizdi. Putin, Biz Türkiye tarafı ile değişik kanalarda iletişim halindeyiz. Onlar bizim vereceğimiz cevabı biliyorlar. Biz bazı somut adımlar bekliyoruz. Henüz bunlar yok” dedi. Ee haklı olarak ben demiştim diyorum!
İlişkilerin düzeltilmesi sanmayın ki Rusya ile Türkiye’ye özgü. İsrail’de HAMAS ile ilişkilerini düzeltmek istiyor. Mossad eski Başkanı Efraim Halevi, İsrail’in Hamas ile müzakerelere başlamasının vaktinin geldiğini, bu görevin de yeni Savunma Bakanı Avigdor Lieberman’a düşeceğini belirtti. Gelişmeler bunlarla sınırlı değil. Rusya ve Türkiye Suriye’de ciddi bir politika değişikliğine hazırlıyor. Türkiye adına bu çalışmaları gayri resmi yoldan Doğan Perinçek ve arkadaşları yürütüyor. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad’ı desteklediklerini, ancak kendisinin müttefikleri olmadığını söylemesinin ardından Rusya’nın, Suriye krizinin çözümünde önemli bir aşama sayılan Anayasa görüşmeleri için hazırladığı taslağın tamamlandığı ortaya çıktı. Yeni Anayasa taslağına göre Suriye devletinin “Arap” karakteri siliniyor, “serbest piyasa” yasal hâle geliyor. Rusya İslam dünyasındaki düşman imajını silmeye çalışıyor. Nitekim geçtiğimiz günlerde Kazan’da düzenlenen “Rusya- İslam Dünyası” zirvesinde, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İslam dünyasının Rusya’da sorunların çözümünde yardımcı olmaya hazır güvenilir müttefikini bulacağından emin olabileceğini bildirmesi bu gayretin bir ürünü. Lübnan’daki Şii Merci Ali el-Emin’in, İslam alimlerini Suriye’de savaşmayı yasaklayan fetva yayınlamaya çağırarak, İran ve Hizbullah’ın Suriye’den çekilmesi gerektiğini söylemesi de İran’ın dahi böyle bir politika değişikliği için Suriye de makas değiştirmeye hazırlandığı düşünülebilir.
Ömür Çelikdönmez
Twitter:@oc32oc39
omurcelikdonmez@hotmail.com
